Verhalen/gedichten van
Genemuiden (Gællemuun)

't is uut
en alles is nog 't zelfde:
et weer, de tied, de buschauffeur
't verkeer stopt niet,
't concært get deur,
de files die et ni'js al meldde:
't is alles onbeweugen 't zelfde

mær oe bestaon,
pas nog een jasse
die as gegeuten oe umsleut,
betrouwber-wærm beskærming beud
tegen regenvlaegen en verdriet,
zit ier te krap now,
door te wied:

oe leven is zien pasvörm kwiet

Jannie Bakker

Uit de bundel: 'Meer geliek as eigen'. (IJsselacademie, 2005)

Achter de veurdeure vertrekkn de treinn
De klokkn bin wakker. lets treurugs
beklinkerd de grauwe weg noar 't station 

ls d'r soms iene dood,
vannacht ontsnapt,
uut de tied, de eeuwig’eid in? 

Opiens kump mien droom weer deur
van leeuwn met iezern taann
die rondleupn in gevlekte kleern 

Op de uutkiektoorn van femiliegeluk
kwaamn mien bruurs saemn
veur een feest met taerte en draank 

Ek reupe mien moejer en
mien vaejer antwoordde vanuut zien graf:
'Gebruukt de tael en de muziek' 

Eindeluk wör ek
de niemand die ek altied was.
Kan neks mi'j meer mislukkn.

GM (Geke Mateboer)

Uit: Van Over de Iessel, juli 2012, p. 11. www.vanoverdeiessel.nl

De zunne dut op disse vrogge veurjoorsdag eur uterste best. Zo middn op de mörn is de neture al be-aeglijk, overal bluuin de bloemn in de perkies en zie steekn eur köppies oge in de lucht, umme zo vule meugelijk zunne te vangn.

In 't lokaal van de skoele is 't al werm en Els van Sloten löp noar 't raem umme de zunneskerms te loatn zakkn.

’t Is oast zunde, deinkt ze, maer as ze de zwieterige köppies um eur ean ziet dut ze 't toch. Zie lacht een bietien noar eur kienders.'Nog tien minuten,' zeg ze, 'dan is ’t speelkwartier.’

'He, he . . .,’ zegt een klein, pittig rooigien, 'dat zal tied wörn.’ Zie aeit eemn over ’t rossige kuifien en löp noar ’t börd.

Met mooie dudelijke letters skref ze een zinnegien op en alle kienderköppies buungn veurover um 't zo mooi meugelijk over te neemn.

Eur gedachtn bin dr aanders niet bi-j, zie wet amper woor as ze mee bezig is, automatisch skref ze deur.

Wat een toestaand gistern. Gelukkig dat ze de dokter metiene ebeld ef. ‘t Enkel was wel kepot en de skolder wörde ook ielemoale blauw, mar ’t ad nog slimmer ekund.

Zie prebeert et van eur of te zettn, maer in eur achtereufd blef et maeln.

Veur de kienders duurt de mörn lange, maer veur eur ook.

Gelukkig is ze vanmiddug vrij en dan kan ze mooi noar ’t zieknuus.

Een werm gevuul trekt deur eur ean, gelukkig, vanmiddug ziet ze Sandra weer.

Metiene skrekt ze, zie muut niet zo deinkn, niet zo noar Sandra verlangn, dat is niet normaal. Netuurlijk kuj wel gek weenn met een vriendin, maer per slot van reekinge is ze niet met eur etrouwd!

‘Was dat maer zo,’ sköt et deur eur ean en weer skrekt ze.

'Ie zolln bange wörn veur oe eingn gevuulns,' fluustert ze zechies veur eur uut.

'Wat ze-j juf,' klinkt weer et eldere stemmegien.

Et rooie jochien met et stiekelkuifien ölt eur drommels goed in de gaetn.

Eemn fronst ze eur wenkbrauwn, dan lacht ze een bietien en as dan de belle get veur 't spuulketier, zuchtn ze allemoale.

'Juf, juf, mag ik met zonder jas?', roepn dr een paer.

‘Ja, je mag zonder jas naar buiten,’ verbetert ze automatisch en zelf Iöp ze met de kienders mee noar buutn, want zie ef die dag pleinwacht.

De leste vuuf menuutn van ‘t spuulketier kan zie eemn eur köppien koffie drinkn.

Eigenlijk viendt ze 't wel goed zo, zie ef neks gien beoefte an een prèutien in 't leraarnkaemertien, zie is net zo lief met eur gedachtn allienig. De kienders op 't plein spuuln wel en now oeft ze met gien meinse te proatn.

Met een verticaal rimpeltien boomn eur neuze, woor as ze zelf gien wiet van ef, löp ze ean en weer op de spuulplaese. (….)

Riek van der Wulp-Heutink

Eerste helft van verhaal uit: Slinger van Pepiern Puppies (Heerde; in eigen beheer, 1991 p. 27-30).

De koorse is gestaodig op-elopen

want “onze volk” scoort weer ies op et ies.
Supporters kleden eur compleet onwies,
preberen nog wat köörties op te kopen.

Bi’j elk presteren van zo’n koene kanjer,
kleurt ’t iele Nederlaand weer wat oranje.

deur Riek van der Wulp

eerder gepubliceerd als "Tekst van de maand",  februari 2010

bruid

‘k eb oe etooid in dit bruselijk wit,
sierlijk de stof um oe middel eplooid
zörgzem eskekt en estreeld zoas ooit
luiers en romperties: witte cocon
woor aa-k oe, kostber, in koesteren kon

plots’ling ontpopt tot een poop’lende bruid
ontplooid now de vleugels van tule en kaant
trillend van ongeduld zie ’k oe door staon
op de raand van de toekomst, kloor um te gaon

vleeg’ as een vlinder
gien inder van weemoed
vlieg ie verliefd op oe bruidegom toe

‘k zie oe door zweven
umgeven deur ziede:
et leven zwiert even een polka met oe

Jannie Bakker-Rietman

Dit gedicht werd eerder gepubliceerd als "Tekst van de maand", juni 2010

.

De vlakte zal bluuien

De vlakte zal bluuien
de vlakte zal lachen en joelen.
De stienblokken staon
vanof et eerste beginsel
staon vol waeter, maer star.
De massa zal bærsten.
Et waeter zal stromen
et waeter zal riegelend giespeln
dörstigen komen en drinken.
De vlakte zal drinken,
de vlakte zal bluuien,
de vlakte zal lachen en joelen.

Gestörvenen kieren,
zie kieren met glaanzende stoepen.
Eerst gongen z' in rouw
tot an et eind van de wereld
um’ en um’, ’t leek veurgoed,
now kieren z’ in köppels.
As sloten vol waeter
as sloten vol toeskietend waeter
störten ze neer van de eugten.
Met lachen en joelen -
die zaeiden al rerend,
die kieren al lachend en joelend.

De dooie zal leven
de dooie zal euren: now leven.
Ooit ies èn egoan
en onder stienen begraeven
dooie, dooie, staot op,
’t begint al te lechten.
Een aand zal ons wenken
een stemme ons roepen: ’k doe
de emel en aarde en ofgrond lös.
En wi’j zullen luustern
en wi’j zullen opstaon
en lachen en joelen en leven

een vertaling van De steppe zal bloeien (Lied van de opstanding) van Huub Oosterhuis, vertaald door Riek van der Wulp.

Eerder gepubliceerd als "Lied van de moand", mei 2011

Bofferd

In de maond november kan et al kold wèèn, maer een pörsien van de bofferd uut Genemuden maakt oe dan elemaole lekker wärm.
Bofferd (ok Boffert) ku-j op verskillende menieren klöörmaken. In Genemuden doen ze et op de meniere zoas ieronder stiet. Een máchtig gerecht… en ok máchtig lekker!

2 pond bloem
1 pond vet spek
½ päkkien botter
6 eiers
2 theelepels zolt
veur 2 pond bloem bakkersgist
melk

Dit geræcht wördt ebakken in de novend. Baktied 3 tot 3½ uur: ± 10 menuten op de hoogste stand, doornao stand 2.

’t Spek in pläkkies snieden, ongeveer 1 cm dekke, doornao zächies uutbakken in de panne woor as de bofferd in ebakken wördt. Doet doornao de botter bi’j ’t spek en ’t vet in de panne, en dit alles of laoten koelen.
De gist oplössen in wat lauw waeter en deur de bloem mengen.
De eiers d’r deur kloppen en doornao ieder keer met een bietien melk verdunnen tot as d’r een bri’jerige massa ontstet, waor as de gerde in kan blieven staon.
Dit beslag get now boven op ’t spek en ’t vet en dan kan ’t zo de novend in.
Wel de deksel op de panne ollen.
Bofferd wördt egeten in plakken, met warme melk en broene suker.

Eerder gepubliceerd in een vrogge uutgave van de IJA (1986), Jan in de zak, een verzameling streekrecepten, veräälties en anekdotes, eskröven deur ons Werkverband Dialekten.

Parkeren

Ek lope met nummer drie in de stad. Dat gebeurt niet zo vaeke meer: i'j ef ondertussen een aander um naost te lopen. Mær veurdat aa-w naor onze bestemmige toe kunnen muu-k nog even wat geld in de parkeermeter stoppen.
Oewel aa-k in een plaese wone woor as et 'betaeld parkeren' nog niet uut-evunden is, kan 'k, naor mien gevuul, altied wel redelijk met een parkeermeter overwæg. Ie kun d'r deurgaons, zij et soms wel met ienige muuite, ook alle informatie op vienden die aa-j neudig bin um oen tiedelijke parkeervergunnige te bemachtigen. Kwestie van de varifocale brille even op et puntien van de neuze zetten, drammerige wachters achter oe veur laoten gaon en dan rustig de tied nemen um al die börties op die automaat te lezen. Ek stelle mi'j aldus ræcht veur de parkeermeter op en beginne bovenan:

'Et parkeertarief veur maondag tot en met zaoterdag
van 8.00 uur tot 18.00 uur bedraegt 2 euro per uur." Ek kieke op mien allozie. Et is now wonzedag en zowat 20.00 uur, dus dat.
"Ie muun et aovendtarief em", onderbrek nummer drie mien gedachtengaank.
Ja, zoværre waar ek ook. Zowat temeinsen. 'Et tarief veur maondag tot en met zaoterdag
van 18.00 uur tot 24.00 uur bedraegt 1 euro per uur.
Een aovendkaorte veur de iele periode kost. "Een aovendkaorte is gekoper, kiek, die kost mær 2 euro!" Ek bin gewend even de tied te nemen veur zo'n apparaat. Mær geduld ef nummer drie now ien-maol niet. Nooit ad ook, trouwens, mær dat besluut ek op dit moment even onvermeld te laoten um de sfeer niet te verpesten. Dus ael ek gedwee een twie-euro-munt teveurskien. De gleuve, woor zit de gleuve veur et geld. Rooie knoppe, blauwe knoppe, grune knoppe, gleuve veur de chipknip, skærmpien, nog meer informatieplaeties. Door is de ongeduldige vinger van nummer drie al. Zonder værder commentaar wes ie de muntgleuve an. Vergeef mi'j, i'j is mi'j al weer een slag veur! Ek wörre zenuwachtig van em! En now, wat now. Ek kieke op et skærmpien: 24.00 uur, stet er op. Dat is goed, dan maa-k ier de iele aovend staon. Mær oe krieg ek now et köörtien uut et apparaat? "Die knipperende knoppe, die muu-j em." O ja, netuurlijk, de knipperende knoppe. Ek drukke op de knipperende knoppe en metiene begint et apparaat te rochelen en te kwalsteren en spi'jt dan et köörtien uut. Et is nog even purreken um et uut dat benauwde kleine vækkien te peuteren mær dan scoor ek toch mær mooi mien parkeerköörtien! Gauw even in de auto laegen. De sleutels. Woor e-k now zo gauw die autosleutels elaoten. Niet in mien ræchterzak, niet in mien linkerzak. O, in mien tasse netuurlijk toen aa-k de pottemenee pakte! Tasse lös en groffelen dan mær tussen de oor-elestiekies van mien kleindochters, een gebreuken streng krallen, et programma van een kærstwijdige en werempel ook senior zien creditkaorte die as ie ef laoten blokkeren umdat ie esteulen was. Vanuut mien oogoeken zie 'k dat nummer drie emzelf ondertussen mær net-an kan bedwingen mi'j die tasse niet uut de aanden graaien. Wör ek kiepig of zo? Goed, ek bin gien achttiene meer, en ook gien twintig, mær ek kan nog internetten en mailen, ek kan digitale foto's maeken, ek kan met een magnetron overwæg en zelfs een sms-ien versturen, en aa-k een aovend de tied neme veur et instructiebukien dan leer ek ook nog wel oe as de dvd-recorder werkt! En dat köörtien aa-k uuteindelijk zelf ook wel uut die automaat ekregen, al ad et dan tien tel langer eduurd! Soms wo-k dat alle elektronica ies een paer a ond uutvöl. Gien mobielties meer, gien tomtoms, gien internet, neks! Dan zol die jonge generatie, inclusief nummer drie, d'r nog ies van staon te kieken wat wí'j, die geldverslindende babyboomers, allemaole wel niet kunnen: kaorte lezen, foutloze brieven skrieven, melk wærm maeken in een pænnegien op et stel. Ek viene de sleutel in et veurvækkien van mien tasse en laege et köörtien in de auto. Dan klek ek, al meters van de auto verwijderd, alle portieren met íene soepele beweging van mien doem elektronisch op slot. Ek kan et niet laoten doorbi'j nummer drie triomfantelijk an te kieken.

Jannie Bakker-Rietman

Eerder gepubliceerd als "Tekst van de maond", februari 2009.