Over de taal van
Haaksbergen (Hoksebarge)

De taal van Haaksbergen: Twents-Graafschaps

Op de streektaalkaart van Nederland uit de Bosatlas ligt Haaksbergen in het gebied waar een variant van het Nedersaksisch wordt gesproken die Twents-Graafschaps wordt genoemd. Iets meer naar het noordoosten wordt Twents gesproken volgens Jo Daan, die deze kaart in 1968 tekende voor de Atlas van Nederland.

De grens tussen het Twents en Twents-Graafschaps werd in 1948 door Bezoen getrokken. Ten noordoosten van de grens zei men toen keark of kearke voor ‘kerk’ (in het ‘echte’ Twents), meer westelijk kaarke of karke, zoals in Haaksbergen.

In heel Twente, zowel west als oost, wordt echter niet steark, maar staark gezegd voor ‘sterk’.

Haaksbergen ligt niet in het gebied waar nich voor ‘niet’ wordt gezegd (nich hoort men oostelijker). Volgens Dijkhuis 1995 zegt men in Haaksbergen ni: het stek um ni zo nauw! ‘het komt er niet zo op aan’.

Daarnaast zijn er nog andere verschillen tussen de taal van Haaksbergen en bijv. Enschede, bijv. in de verkleinwoorden op –ken: Haaksbergen ligt in het gebied waar wel köpken = kopje, stök(s)ken = stokje gezegd wordt, maar daarnaast pötjen = potje, terwijl men oostelijker pötken hoort.

Meer over de taal van Hoksebarge vindt u hier.