Over de taal van
Ommen

De taal van Ommen: Sallands

Hieronder is een klein gedeelte van de streektaalkaart te zien die Jo Daan in 1968 tekende voor de Atlas van Nederland. Het groene gebied met het nummer 22 is het gebied waar Stellingwerfs gesproken wordt, in gebied 23 (ook groen) Zuiddrents.

In het lichtgele gebied, waarin Kampen, Zwolle en Ommen als plaatsen worden genoemd, wordt een variant van het Nedersaksisch gesproken die Daan Gelders-Overijssels noemde, en waarvoor we in Overijssel we meestal de term Sallands gebruiken.

Wat houdt dat in, dat de taal van Ommen een Sallands dialect is?

Een van de kenmerken van het Sallands is dat de verkleinwoorden gemaakt worden met klinkerwisseling. Dat was voor Jo Daan het criterium op grond waarvan zij de grens tussen het Sallands (Gelders-Overijssels) en het Zuiddrents heeft getrokken.
Ook in Ommen worden de verkleinwoorden met klinkerwisseling gevormd. Men zegt daar untie 'hondje', köppie 'kopje', zäkkie 'zakje', dus zonder –n aan het eind van de verkleinwoorduitgang. In Ommen wordt de h niet uitgesproken, vandaar: untie (‘hondje’).

Het etten-gebied

Ommen (de rode stip) ligt op onderstaand kaartje in het etten-gebied. In andere delen van Overijssel zegt men: èten of eten. Deze kaart is al heel oud; het noordelijke èten-gebied is niet meer zo groot. In Balkbrug èèt ze niet meer, daor eet ze tegenwoordig. Maar in Ommen et ze nog altied!

Gedeelte van de kaart van het woord “eten”. Uit: Kloeke, G.G., ‘De taal van Overijssel.’In: Engelen van der Veen, G.A.J. van, G.J. ter Kuile en R. Schuiling (red.), Overijssel. Deventer 1931, p. 833

Het hele artikel over de taal van Ommen vindt u hier.