Over de taal van
Gramsbergen (Grambargen)

De taal van Gramsbergen: Sallands

Hieronder is een klein gedeelte van de streektaalkaart te zien die Jo Daan in 1968 tekende voor de Atlas van Nederland. Het groene gebied met nr. 22 is het gebied waar Stellingwerfs gesproken wordt, in gebied 23 (ook groen) Zuiddrents.

In het lichtgele gebied, waarin Kampen, Zwolle en Ommen als plaatsen worden genoemd, wordt een variant van het Nedersaksisch gesproken die Daan Gelders-Overijssels noemde, en waarvoor we in Overijssel meestal de term Sallands gebruiken.

Gramsbergen ligt net ten zuiden van de grens tussen het Sallandse en het Zuiddrentse gebied.

Hoes, oet, boeten
Het oostelijke Gramsbergen is op de kaart hieronder met een rode stip aangegeven. Deze kaart van G.G. Kloeke, die al heel lang geleden is getekend en die verscheen in een artikel van zijn hand in 1931, laat zien waar in Overijssel huus en waar hoes wordt gezegd. De grens loopt min of meer tussen Twente en Salland.

 De huus-hoes-kaart. Uit: Kloeke, G.G., ‘De taal van Overijssel.’In: Engelen van der Veen, G.A.J. van, G.J. ter Kuile en R. Schuiling (red.), Overijssel. Deventer 1931, p. 840

Gramsbergen ligt duidelijk ten oosten van de huus-hoes-grens. Net als in 1931 zegt men hier nog steeds hoes in plaats van huus. Maar ook andere woorden die wat westelijker een uu hebben, worden in Gramsbergen met een oe uitgesproken: oet, en boeten bijvoorbeeld (voor ‘uit’ en ‘buiten’). In Hardenberg zeggen ze uut en komen buten en boeten beide voor (deze informatie komt uit het Woordenboek van Overijssel).

Meer over de taal van Gramsbergen vindt u hier.