Auteurs uit
Borne (Boorn)

Bert Groothengel (Borne,1959) werkt sinds 1988 in het onderwijs, nu als docent teamcoördinator aan het ROC van Twente. Groothengel was van i 2002 tot 2007 streektaalconsulent voor Twente aan het Van Deinse instituut. In die functie promootte hij de streektaal als basistaal en de Nederlandse taal als aanvulling daarop. Een belangrijk project was het invoeren van Twents in het basisonderwijs met het lesprogramma ‘Twents Kwarteerken’. Hij is nu voorzitter van De Twente Akademie. Groothengel vertaalde verhalen van Godfried Bomans en een verhaal van Bommel en Tom Poes ('t Vergetbook) in het Twents, en heeft meegewerkt aan de vertaling van Kuifje in het Twents en aan de Twentse Biebelvertaling.

André Hottenhuis (Saasveld, 05-08-1936 – Zenderen, 13-03-2008) stond voor de klas en was leraar en adjunct-directeur aan de HTS in Hengelo. Na z’n pensionering volgde een hij studie Nederlands aan de Universiteit van Groningen, met speciale aandacht voor  de veranderingen in het dialect van Saasveld. Hottenhuis was zeer geliefd als deskundige op het gebied van de streektaal en -cultuur van Twente en hij was een veelgevraagd spreker. Voor zijn verdiensten als dialectoloog kreeg hij de Twentse Taalprijs. Hottenhuis schreef en vertaalde in het Twents. Zijn rubriek in de Twentsche Courant-Tubantia vormde de basis voor ‘Wat (nog) niet in Dijkhuis staat’ (2 delen; 2001, 2008. 445, 440 p.). In ‘Midwinter in Twente’(Enschede: Van Deinse Instituut, 2003 96 p.) zijn de volgende verhalen van hem opgenomen: Kersttevrea (p. 10-20), Ne illegale kerstgroep (p. 62 t/m 64) en Ne illegale kerstgroep (p. 62 t/m 64).  Bundels: Het spook van 'n Loodiek en andere verhalen. (Oldenzaal, Twents-Gelderse Uitgeverij De Bruyn, 1993. 67 p.). Diogenes, en andere Twentse verhalen. (Enschede, Van Deinse Instituut, 2002. 106 p.) André werkte mee aan het kookboek Stip in de pan (1998).

Lees meer: Harry Morshuis. André Hottenhuis; In Memoriam. In: Jaarboek Twente 2009, p. 103-106.

Lees meer: WieiswieinOverijssel.nl

Jan Kleinman (Borne, 1927) textielarbeider die vanaf 1991 regelmatig gedichten in de streektaal publiceerde in ‘Boorn en Boerschap’; zoals De fluit van Spanjaard (1991; nr. 1), Eerpel gaddern (1992; nr. 2); Zunsopgaank (1993; nr. 1); Boorn’s bie’jnaam’n-leedje (1998; nr. 1), De weg noar Bornerbrook (1998, nr. 2),  t Oale Boorn (1999, nr. 1), Boornse keermis (1999, nr. 2), De watermölle (2000; nr. 1), Efkes röst (2006, nr. 1), Dat had van miej nig hooven (2001, nr. 1), De woake (2004, nr. 1), Het groov’moal (2005, nr. 1), Geeteling (2005, nr. 2), Efkes röst (2006, nr. 1). Bundels: Dat verget ie nooit...; Twentse riemkes (1986).Streuizaand: gedichten oet de haand van Jan Kleinman (Borne: Boornse Noabers & Heemkundevereniging Bussemakerhuis, 2011. 96 p.)

Lees meer: Jan Kleinman, Borns dichter (2011, nr. 2, p. 10-11), door Berend Jager.

Zie voor overzicht werk: http://www.twentsetaalbank.nl/

Johan (J.G.J.) Kwast (Borne, 1937) publiceerde vanaf 1997 artikelen, verhalen en gedichten in ‘Boorn en Boerschop’; van Oonzen noaber, Arend-Jan ten Hove (1997, nr. 2), Apenötjes etten (1999, nr. 1), Face lift, “n niej anzeen (1999, nr. 2) tot Oaverdrieven is ok een vak (2013, nr. 2).

Zie voor een overzicht van zijn werkwww: twentsetaalbank.nl

Sybrand Lammers (Borne, 1912 – 1996) werkte bij de elektronische industrie firma Hazemeyer. Hij was in Borne betrokken bij maatschappelijke activiteiten. Toen hij werkloos was, ging hij met een groentekar door de buurt.In ‘Boorn en Boerschop’ zijn de  gedichten opgenomen:  An ‘t eand van ’t joar (2003, nr. 2), Hoo t was en hoo t is (2012, nr. 2), Gedachen um ‘n Irenebank (aug 2009, p. 12).  In zijn bundel ‘Prakkezoatsies’ (Borne, in eigen beheer, 1996. 58 blz.) zijn gedichten opgenomen met titels als: Anzeen en Omzeen / Hoo 't was, hoe 't is / Oenze moodersproak / Het oale keerkgebouw in Boorn / Oens Boorn.

Cathrien (T.C.) ter Hennepe-Lammers (Borne, 1937), is een dochter van Sybrand Lammers. Zij publiceerde ook af en toe gedichten in ‘Boorn en Boerschap’: Boorn (1996, 2), Um Boorn hen (1997, nr. 1), ‘Vader’ (2003). Sybrand Lammers en Cathrien Lammers hebben samen de bundel gepubliceerd: Gedacht'n umzet in gedicht'n (2003).

Zie voor overzicht werk: http://www.twentsetaalbank.nl/

J.M. Legtenberg (Hertme, Borne, 13-06-1888, Hengelo, 11-10-1958) schreef gedichten, verhalen en artikelen in en over het Twents. ‘Bloemenôet nen dieselkaomp’ (Barneveld, 1946. 127 p.), bevat:  ‘Ôenze oole sproake’; beschrijving en verklaringen van de Twentse taal met voorbeelden, en, ’Heedblöemkes’, gedichten in het Twents. Van Legtenberg zijn ook gedichten opgenomen in ‘Kiek in de pot’ (Zwolle, Tijl, c.1958). Zijn dialect vinden we nu moeilijk te lezen, maar die inspanning loont; het zijn prachtige natuurgedichten.

Leo Leurink (Borne, 1943) is de schrijver van ’De Melbuuln van Nazareth; Bijnamen in en om Borne met achtergonden, anekdotes en illustraties’ (Borne, Heemkundevereniging Bussemakerhuis Borne, 2012, 180 p.). Leurink schrijft af en toe in ‘Boorn en Boerschop’, zoals ‘Wat nog niet (of niet juist) in het bijnamenboek 'De Melbuuln van Nazareth' staat’ (2013, nr. 1, nr. 20), Woar veur …. Woar deur: (oaver) drieven en donderjagen (2011, nr. 3) en het verhaal ‘Het löp op kerstmis an’ (2009, nr. 3).

Gé Nijkamp, kenner van de geschiedenis van Borne en Twente, publiceerde af en toe in ‘Boorn en Boerschap’: Leu kiekn bie de Hoge Brug (1991, nr. 1), ‘n Gevlöagen vogel (1997, nr. 1), Vast zet (1998, nr. 2).

Een interview met Gé staat in het digitale tijdschrift ‘Van over de Iessel’ (2011): http://www.vanoverdeiessel.nl/

 Karel Olthuis (Borne, 13-08-1932 – 14-07-2000) schreef twee romans in het Nederlands: Sloebertje (1980) en Eens roept het koekoeksjong (1990) en in de streektaal een bundel verhalen: Uske fuske stroo (1984) en een los verhaal: Woarum t knikkerbuulke gin tuutke is (1997)

Fons Platenkamp (Bornerbroek, 1947)‎ was een populaire zanger, componist, tekstschrijver en entertainer, populair met boerendansliederen. Singles en albums: De klompendans / Mien Twentelaand (1978), Kom Is Dichter Biej (1978), Umgaon met 'n vrouw / Gert-Jan (1979, )Lute hef ne klompenmakerij / Biej oons in het dorp (1980), Siene, laot mie los / Ballade van een boertje (1980). Later trad hij op met Hanneke Kamphuisen en  maakte hij veel platen samen met anderen, zoals de reeks ‘Twente Plat’(1978-1980) en ‘Rondje Twents’. Na zijn zangcarriëre publiceerde hij moppenboekjes: "Um met te nem'n noa 't Huuske" (2006), "Nog een Moal noa 't Huuske" (2007) en "Nog wat langer noa 't Huuske" (2008).

Kijk ook bij: http://www.streektaalzang.nl/

Zie voor overzicht werk: http://www.twentsetaalbank.nl/

Gerard (G.J.) ten Voorde (Borne, 8-6-1907 – 17-4-1973) was boekhouder bij de Coöp. Boerenbond in Borne, schreef verhalen, gedichten en artikelen, waarvan enkele zijn opgenomen in ‘Boorn en Boerschop’:  n Oold Boorns vertelsel (1998, nr. 1), t Wör wier opstaln (1992, nr. 1)

Zie voor overzicht werk: http://www.twentsetaalbank.nl/

Willem Jan Herman IJzereef (Borne, 1916 – 1986) publiceerde in ‘Boorn en Boerschop’ af en toe een gedicht, verhaal, toneelstuk of een artikel in het dialect, zoals ‘Allerzeelen’ en ‘Bijen’ (1991, nr. 1), ‘Bijen’ 2 (1992, nr. 1), ‘Plaatjen anvroagen’ (1992, nr. 2)

Na zijn overlijden verscheen een ‘In memoriam Willem IJzereef’ door het Bestuur (2003, nr. 2 ),  ‘Willem IJzereef (1916-1986)’, een liber amicorum, als themanummer van ‘Stad en land’ (1986).

 Bert (A.G.M.) Wolbert (Rossum, bij Weerselo, 10-06-1948) was tot 2014 onderzoeksmedewerker vakgroep Technische Mechanica van de Universiteit Twente. Hij woonde lange tijd in Borne en deed daar een taalsociologisch onderzoek (in typoscript). Wolbert verhuisde omstreeks 2008 naar Oldenzaal. Hij is een van de oprichters en belangrijke spil van de Schrieversbond Overiessel. Hij vormt met Henk Vos en Riek van der Wulp de redactie van het digitale tijdschrift Van over de IEssel; 1e jrg, 2009. Wolbert initieert het schrijven over eigentijdse onderwerpen in de streektaal. Zelf schrijft hij regelmatig over culturele gebeurtenissen en ontwikkelingen rond het gebruik van het Twents in het Twents. ‘De temtoasie van ’t Tusveld’ in ‘Boorn en Boerschop,(1994,nr. 2). Met Jan Swennenhuis vormde hij een duo dat onder de naam Doemspiekers vanaf 2000 voor de Twentse Courant-Tubantia wekelijks een cabareteske, prikkelende collumn over actuele gebeurtenissen schreef .

Lees meer: Twentse Courant-Tubantia 11 juli 2012 in de katern ‘Stad en Land’ een interview met Jan Swennenhuis en Bert Wolbert.

Zie voor overzicht werk: http://www.twentsetaalbank.nl/

Adriaan Buter (Neede, 27-02-1918 – 09-05-2000) was journalist voor o.a. Het Vrije Volk, Het Parool en de Twentsche Courant en van 1981 tot 1988 vrijwillig directeur van de pas opgerichte Twente Akademie, die onderdak kreeg bij de Overijsselse Bibliotheekdienst Oost in Borne. Buter was een idealist en zeer betrokken bij alles wat een relatie had met Twente en het Twents. Hij schreef of werkte mee aan meer dan vijftig boeken en schreef heel veel artikelen, in het Twents en in het Nederlands. Hij schreef bovendien (ook onder het pseudoniem Zwaleman) collumns, verhalen en gedichten. Geluk en zeagen; gedichten (Enschede, Van de Berg, 1998. 80 blz.)

Lees meer over hem bij: http://www.wieiswieinoverijssel.nl

Een overzicht van zijn werk in: Twentse Taalbank.nl

Sabine Maas Twents op sterven na dood? Een sociolinguïstisch onderzoek naar dialectgebruik in Borne (Waxmann Verlag, Münster – New York. 2014. 95 pagina’s). I In haar masterscriptie analyseert ze opnames van het taalgebruik van lokale inwoners. De focus ligt daarbij op de huidige realiteit in Borne en de dialectcompetentie van de sprekers: in welke situaties spreekt wie dialect of standaardtaal en hoe goed lukt dat?