Auteurs uit
Oldenzaal (Olnzel)

Robert Monninkhoff was in 2013 en 2014 stadsdichter van Oldenzaal. Hij presenteerde bij zijn afscheid zijn bundel 'Bomen rond de basiliek'. Monninkhoff schreef af en toe in en over het Twents in Dagblad Tubantia en hij schreef buuts, liedjes en teksten voor onder meer het Kadolstergala, ’n Doarn Doll en de revues van SNOR.

Lees meer over Robert Monninkhoff op de Twentse Taalbank.

Jan Borghoes (pseud. van Jan Borghuis; Oldenzaal, 1931 – 12-04-2002) publiceerde artikelen en verhalen in De Twentsche Courant en in Dagblad Tubantia. Gedichten in De Moespot gepubliceerd zijn: De zwarte juffer / De Olde bromklok   Oldnzel 1734 (Veur Mr. Gerh. Weustink) / Ne gode stea / Oals Oldnzel / Onzn öldsten boeskoolman / Den nacht op n galgnbult in 't joar 1753 ... (nr. 115, p. 38 / p. 47 / nr. 116, p. 20 / nr. 120, p. 65 / nr. 121, p. 63 / nr. 135, p. 12). Het gedicht Oldnzel too weer zien is gepubliceerd in : Kreenk-kromme: Ne selectie oet ingezundn weark van eagn leedn, biej t 10 joarig bestoan n Kreenk vuur de Twentse Sproake (Enschede: van de Berg, 1985, 95 p. p.12)

Voor een overzicht van zijn werk zie:Twentse taalkamer.nl

Toon Borghuis (Oldenzaal, 12-04-1890 - 07-09-1971), onderwijzer in Denekamp en Oldenzaal, was zeer muzikaal en verwierf grote faam met zijn kerkkoren. Opnconcoursen behaalde hij vele successen met zijn koren uit Oldenzaal en Enschede. Borghuis schreef twintig Boeskool-revue’s en hij componeerde het eerste Oldenzaalse carnavalslied. Hij was nauw betrokken bij de totstandkoming van de regionale radio (RONO) en zat, met G.B. Vloedbeld, Arend Lamm en Adriaan Buter in het door Johan Gigengack uitgegeven tijdschrift Twenterlaand en –leu en – sproake. Daarnaast was hij ook dichter; als van Toon Borghoes publiceerde hij de bundel ’n Buske late bleujers: gedichten het jaor rond  (1961, herdr. Iin 1965 en 1973). In de jaren zestig schreef Borghuis het prachtig lied in het dialect "In Diene Hand", dat een hit werd op begrafenissen en veel wordt gezongen door plaatselijke kerkkoren. De eerste drie regels gaan als volgt:

Ik bin in Diene Hand, o Heer!

Doe löts mie lös - Doe grips mie weer!

Doe löts mie gaon - Doe zets mie stil.

Bron: WieiswieinOverijssel.nl

Rein (R.J.M.) Heerink (Oldenzaal, 04-09-1915 - 17-04-2000) had veel functies in organisaties en verenigingen, maar werd vooral bekend als directeur van de in 1948 in Borne opgerichte Katholieke Centrale voor Lectuurvoorziening Overijssel (KCVL-Overijssel). Hij schreef zijn leven lang gedichten, veelal in het Twents, en publiceerde in het Jaarboek Twente. In 1969 verscheen de bundel ‘Wa’k zeggen wol en leegen nich’. In de bundel Bellen blazen (Enschede, Twents Gelderse Uitgeverij Witkam, 1980. 64 p.) zijn ook gedichten in het Nederlands opgenomen. Ook in 'Ook winterkoninkjes zingen zoals ze gebekt zijn', een bundel met de mooiste carnavalsbijdragen uit Oldenzaal (Oldenzaal, Dinkeldruk, 1976. 95 p.) en in Oldenzaal Boeskoolstad op rijm (Oldenzaal, Lotgerink, 1978. 82 p.) is werk van hem opgenomen.

Zie ook: WieiswieinOverijssel.nl

Heinz Hulsink (Rheine, 29-01-1909 – Enschede, 31-05-1989), getrouwd met Truus Heideman. Publiceerde een dichtbundel: De tieden veranderd (Hengelo, Twentsche Courant, 1985. 40 p.) , waarin gedichten zijn opgenomen als: Den oalen Plechelmus / Doe griezen / Zo bien 'n kôpke koffie ôpt terras / n'oaln Solders / Opt karkplein. Het gedicht Den Oalen Plechelmus is ook opgenomen in: Oldenzaal Boeskoolstad op rijm (Oldenzaal, Lotgerink, 1978. 82 p.)

Klaas Jassies (Almelo, 1908 - 1979) groeide op in Oldenzaal, voltooide in Deventer zijn HBS-opleiding en zette er zijn eerste schreden op het journalistieke pad.  Enige jaren later werd hij in Enschede journalist bij en redacteur van het ‘Volksblad voor Twente’. Jassies is bekend van de dichtbundels in het Twents ‘Dwerrel'nde blaêre’ (Enschede, Van den Broek & Adolfs, 1941. 50 p.) en ‘Vennepluuze’ (Enschede; Van der Loeff, 1946. 50 p.), waarin zijn liefde voor het Twentse landschap prachtig naar voren komt. In 1963 werd hij directeur van de Deventer Schouwburg - tot zijn pensionering in1973. Hij woonde toen in Colmschate. De verbondenheid met zijn oude en nieuwe woon- en werkplek komt naar voren in de streekroman ‘Rijpe aren, stille spoelen; een levensverhaal uit Salland en Twente’(Deventer: Kluwer, 1967.214 p.) Daarin beschrijft hij de wisselvalligheden van het leven van boeren en textielarbeiders, beginnend met de economische crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw. De dialogen zijn deels in het Twents, deels in het Sallands en soms van alles een beetje door toevoeging van Nederlandse woorden.

Over Jassies schreef Johanna van Buren het gedicht ‘Besten Klaas’ (1938).

Bron: https://www.rug.nl/research/portal/files/10068036/wieiswie.pdf. Korte biografische schetsen van de belangrijkste Twentse regionalisten.

Herman Lotgerink (Losser, 02-09-1921 – Oldenzaal, 15-10-1999) zakenman, bestuurslid van wielerclub OWC  en zeer geïnteresseerd in alles over Oldenzaal. Dat blijkt ook uit de gedichten die hij schreef: ‘t Jödd'nstreutke / De Hervormde Kark / De leste moand van 't jaor / Jeugdherinnering'n / Midd'nstandsperikkel'n / Ode aan de burgemeester / Vanof 't lood'n bönneke / Viefhook, wat zal van die wodd'n? allemaal opgenomen in: Oldenzaal-Boeskoolstad op rijm (Oldenzaal, Lotgerink, 1978. 82p. )

Robert Monninkhoff (Oldenzaal)  voelt zich sterk verwant met Oldenzaal en haar bewoners. Hij bekleedt verschillende bestuursfuncties van maatschappelijke en culturele instellingen, was in 2007 stadsprins van Oldenzaal.  Monninkhoff speelt graag met woorden en taal en schreef buuts, liedjes en teksten voor het Kadolstergala, ’n Doarn Doll en de revues van SNOR. Was van april 2012 tot april 2014 Stadsdichter van Oldenzaal; afgerond met de bundel “Bomen rond de basiliek”.

Bernhard Plegt (Losser, 29-08-1904 – Enschede, 30-11-1977) heeft veel gedaan voor de bewustwording van de Twentse taal en cultuur. Hij werd na de Tweede Wreldoorlog hoofdredactie van de Twentsche Courant. Onder zijn leiding werd dat  een volwassen regionaal dagblad. Even belangrijk was zijn rol als eindredacteur van het Jaarboek Twente, vanaf de start in 1962 tot zijn dood in 1977.Enkele jaren na zijn afscheid van de krant in 1969 bedacht of vond hij elke dag een Twentse spreuk voor de krant. Het werden er enkele duizenden. Ook schreef hij verhalen in dialect. Daarvan zijn er enkele gepubliceerd in het Jaarboek Twente. Verhalen over zijn jeugd in Losser zijn gebundeld in Oet et oale doarp (1972, 2 delen. 110, 114 p.)

Ben Siemerink (Losser, 1952) journalist  voor verschillende regionale kranten in het land en tekstschrijver van de muziekproductie ‘Het Twentsch Paradijs’ over opkomst en neergang van de Twentse textielindustrie, en de toneelmonoloog ‘Wolfsjong’ op basis van de trilogie De Hunnen  van Jan Cremer en de roman Koningsoffer  (2007). Siemerink was in 2008 taalcoach voor de vierde serie Van Jonge Leu and Oale Groond en schreef ook in het Twents. Zo verscheen van zijn hand 't Smokweark van Bianca Castafiore; De beleavenissen van Tuufke (2006),  een Twentse vertaling van het Kuifje-album De juwelen van Bianca Castafori . In augustus 2014 werd Siemerink hoofdredacteur bij 'Beleef!', de weekkrant van Twentemedia voor Noordoost-Twente.

Jan Swennenhuis (De Lutte, 27-09-1929 – Oldenzaal, 30-08-2016) was onderwijzer in o.a. Enschede en Raalte en directeur van een basisschool in Oldenzaal. Na zijn VUT in 1987 bleef hij in Oldenzaal wonen. Swennenhuis was een getalenteerd schrijver en begenadigd verteller. Hij herschreef tal van sagen, legenden en volksverhalen en als vaste columnist van de rubriek Doemspiekers in de Twentsche Courant Tubantia schreef hij in het dialect over eigentijdse onderwerpen en gebeurtenissen. Swennenhuis kreeg in 2014 de Twentse taalprijs. Daarbij roemde de jury zijn vanzelfsprekende en toegankelijke streektaalgebruik, boeiende en aansprekende vertelwijze en onafhankelijke en ongebonden opstelling binnen de dialectwereld. Jan Swennenhuis was ook winnaar van de schrijverswedstrijd “Gloepens Kotte Verhalen”, met publicatie van de gelijknamige bundel (Kreenk veur de Twentse sproak, 2014). Hij schreef ook onder het pseudoniem Jan van Mönniks-Bearnd. Swennenhuis kreeg op de lagere school in de vierde klas les van hoofdonderwijzer Frederik Leus, schrijver van Zwerftochten door het mooie Lutter landschap, gidsen over de Tankenberg en het gedicht Steen op de markt te Oldenzaal, opgenomen in: Oldenzaal Boeskoolstad op rijm (Oldenzaal, Lotgerink, 1978. 82p.)     

Voor een overzicht zie: http://www.twentsetaalbank.nl

Bron: http://www.tubantia.nl/regio/oldenzaal-en-omgeving, 03 april 2014