Auteurs uit
Rijssen (Riessen)

Marieke Dannenberg (Rijssen, 1980) studeerde Nederlands, is docente en treedt op bij evenementen en voorstellingen waar het dialect centraal staat. In 2014 kreeg ze de Aanmoedigingsprijs van De Twentse taalpijs. Ze schrijft, met een knipoog naar de tv-serie, over Van jonge leu en oale spraoke sinds 2011 regelmatig in de Bodbreef en in de Niejen Bodbreef, ‘t blad van de Kreenk vuur de Twentse Sproak. Zij vertaalde een aantal Jip en Janneke verhalen voor het boek voor de basisschool Nieje avonturen van Jipke en Jannöaken (2014) . In bundels met werk van meerdere auteurs is regelmatig werk van haar opgenomen, zoals in: De ofrekkening - Gloepens korte verhalen (2014) en Nen heeln tied (2015).

Overzicht werk van Marieke Dannenberg op: Twentse Taalbank.nl 

Gerrit Dannenberg (Rijssen, 08-06-1962 ) studeerde Nederlands en Geschiedenis aan de Hogeschool Windesheim, is freelance redacteur bij het Reformatorisch Dagblad, redacteur/columnist bij het Twents opinieweekblad de Roskam, een deel van de week docent Nederlands aan de Fruytier Scholengemeenschap in Rijssen en sinds 2008 eigenaar van Uitgeverij Dannenberg Twenthe Tekst.  Dannenberg is redacteur van diverse bundels met Twentse verhalen, zoals “Nen heeln tied : mooie verhalen en gedichten van leu dee gangs bint met oonze Streektaal : biej 't 40-joarig jubileum van 'n Kreenk vuur de Twentse Sproak”(2015) en hoofdredacteur van “n Niejen Bodbreef”, t blad van de Kreenk vuur de Twentse Sproak.  Ook geeft Dannenberg al jaren Twentse kursussen voor nieuwkomers en hij is ambtenaar van de burgerlijke stand, voor wie graag “in het Twents” trouwt. In 2007 won hij de aanmoedigingsprijs van TwentseWelle. De schrijver toont zich in zijn verhalen schatplichtig aan zowel de Bijbel als Belcampo. Samen met Arie Jansen vertaalde Dannenberg het jeugdboek van René van Riessen: Wat nit mag is mooi,  (2003) met cd waarop het verhaal wordt voorgelezen, en hij schreef  Harakierie ; een verhalenbundel in t Twents en in t Nederlands (Almelo : De Roskam, 2007. 11 p.). Van de vier kinderen treedt dochter Marieke duidelijk in de voetsporen van haar vader wat betreft schrijven.

In de Roskam 16 september 22-09-2011:  Brömmeln plukn // Drei jeunks, twei kleann, / En eemn ooldn, / Gungn met de fietse naor n pad // Neet inhalig, meug iej t meann, / Haandn ophooldn, / Elk zien deel, elk kree wal wat. // Det tusken dee stekkeltäkke  / de brömmeltröskes, net zo lekker  / gewoon vuur ’t griepn gröait! - Gerrit Dannenberg  Vertaling (iets anders) Bramen plukken.

Overzicht werk van Dannenberg op: Twentse Taalbank.nl

Martin ter Denge (Rijssen, 1985) heeft een uitgesproken voorliefde voor streektalen en bepleit waar hij kan het belang van de Nedersaksische taal en waarom die behouden moet blijven voor volgende generaties. Hij won in 2011 de aanmoedigingsprijs van de Twentse Taalprijs. Ter Denge studeerde in Utrecht. Hij heeft een tekst- en vertaalbureau en is bestuurslid van Muziekvereniging Wilhelmina Rijssenen en schrijver van slagwerkcomposities en -arrangementen . Hij is een van de belangrijkste “metskrievers” van de Nedersaksische Wikipedia. Daarvoor schreef hij 600 artikelen.  Ter Denge: “Umdat ik meesttieds in et Riessens skrieve, is de verhoalding skel. Ik skrieve wa mangs in et Oost-Twents, mar dat geet neet vanzelf.”

Zoaterdag

Ne komme koffie en ne kraante

ne vlak stoete of croissante

dan de oarmn oet de mouwn

de möage helpn met bouwn (…)

Zie voor een overzicht van zijn teksten, liedjes en gedichten: http://www.twentsetaalbank.nl

Harm oet Riessen (pseudoniem van Harm Agteresch; Rijssen, 20-04- 1943 – 17-02-2011) kreeg in de jaren zeventig bekendheid door zijn clowneske  optreden in shows met conferences en liedjes. Hij werd mede-heroprichter van de Rijssense Revue. Bij RTV Oost werkte hij bijna 25 jaar, tot 2010, mee aan diverse radio- en tv-programma's. Ook schreef hij wekelijks een column in het Rijssens Nieuwsblad.  Harm’s proat (Rijssen, Rijssens Nieuwsblad, 1997. 85 blz. ) is een bundeling van deze columns. Er zijn verschillende grammofoonplaten en cd’s waarop hij is te horen. Daarvan is de laatste titel: Het beste van Harm oet Riessen (CD, Telstar TCD 1009462, 2008)

Gerrit Kraa (Rijssen, 02-04-1939) was leraar Nederlands aan de Christelijke Mavo- Scholengemeenschap Reggesteyn in Rijssen, kenner van en ijveraar voor het gebruik van het Twents. Hij was van 1998 tot 2002 de eerste streektaalconsulent bij het Van Deinse Instituut en richtte zich bewust op het onderwijs. Hij maakte programma’s in ’t plat voor RTV Oost en zorgde er voor dat er weer optredens in het Twents in het theater kwamen. Hij woont alweer vele jaren in Bornerbroek. Gerrit Kraa schreef een aantal jeugdboeken en romans in het Nederlands, gebaseerd op de streekgeschiedenis, en een aantal verhalen en gedichten in het Riessens. Dat zijn: O, Reggelo; Twentse verhalen en gedichten. (Nijverdal, OBD, 1992. 167 p.), Doot heanig an; verhalen voor jongeren en volwassenen  (Enschede : Van Deinse Instituut, 1998. 175 p.), Goodgoan : verhalen in twee talen (Enschede : Van Deinse Instituut, 2003.136 p.) Mu-j 's lustern... (Enschede : Twentse Welle, 2006. 80 p.+ 1 compact disc), bevat 32 columns. Jewilmke (Enschede : Van Deinse Instituut, 1997. 76 p.), Herodes in Eanter; een verhaal, opgenomen in de bundel : Midwinter in Twente (Enschede: Van Deinse Instituut, 2003.96 p. p. 84 t/m 86)

G. Mekenkamp (Rijssen, 7-11-1909 – 23-05-1988) en J.H. Mekenkamp (Rijssen, 29-11-1893 – 20-10-1951) waren in Rijssen vooral bekend als Gerrat en Jantjen Drees. Ze werkten beiden bij jutefabriek Ter Horst & Co, respectievelijk als arbeider en kantoorbediende. Gerrat trad veel op in de Ter Horst revue's. Jantjen schreef het volkslied 'Mooi Riessen' en van hem is het Twentstalig randschrift (1948) op de torenklok van de N.H. kerk op Het Schild in Rijssen. Samen schreven ze de bundel gedichten Mooi Riessen (Rijssen, St. Oudheidskamer, 1986. 36 blz.)

G. Mekenkamp (Rijssen, 7-11-1909 – 23-05-1988) en J.H. Mekenkamp (Rijssen, 29-11-1893 – 20-10-1951) waren in Rijssen vooral bekend als Gerrat en Jantjen Drees. Ze werkten beiden bij jutefabriek Ter Horst & Co, respectievelijk als areider en kantoorbediende. Gerrat trad veel op in de Ter Horst revue's. Jantjen schreef het volkslied 'Mooi Riessen' en van hem is het Twentstalig randschrift (1948) op de torenklok van de N.H. kerk op Het Schild in Rijssen. Samen schreven ze de bundel gedichten Mooi Riessen (Rijssen, St. Oudheidskamer, 1986. 36 blz.)

G.J. Rozendom (1921 – 1990) schrijver van de bundel gedichten Roozeknúpkes (Rijssen, in eigen beheer, 1971. 47 blz.)

Karel Diederik Schönfeld Wichers (Naarden, 22-05-1901 – Rijssen, 19-11-1992) candidaat notaris op het kantoor van zijn vader. Buiten Rijssen minder bekend dan zijn schrijvende broer Belcampo, maar bijna even exentriek en onconventioneel.  Woonde in de bossen bij Rijssen en al lang voor kamperen gewoon werd maakte hij al verre tochten met de ‘kukelwoagen”(houten camper) door Europa en schreef daarover in: Noar 't vuerspiejege aejlaand (1985). Als Mommlmansjans gepubliceerd Oole Riesndrs op raejze is opgenomen in Jaarboek Twente 1966, p. 114 t/m 129. Hij nam dan dorpsgenoten mee.  Hij schreef ook gedichten, maar is vooral belangrijk door zijn Woordenboek van het Rijssens dialect (1959), Woordenboek Nederlands Twents (1979) en Woordenboek Twents Nederlands (1983).

Jannes Slot(Enter, 27-04-1922 – Almelo, 27-02-2012) politieagent in achtereenvolgens Stokkum, Markelo en vanaf 1970 tot aan zijn pensionering groepscommandant in Rijssen. Hij publiceerde politieromans die spelen in de regio waar hij werkte. De liefde voor het dialect spreekt uit de verhalen die hij schreef voor een plaatselijk weekblad en de dichtbundels, in eigen beheer uitgegeven: Kleine dinge (1900) , Met weinig weure (1990) en Dagdromen (2010). In z’n gedichten verwoordt hij zijn kijk op alledaagse belevenissen

Kijk voor een overzicht van zijn teksten op: Twentse Taalbank.nl

W.J.C. van Wijngaarden (Rijssen, 1818-1882) Bovenmeester, koster-voorzanger in de kerk en vooral verhalenverteller. Van Wijngaarden verzamelde in zijn vrije tijd verhalen over Rijssen en omgeving, die hij omwerkte tot novellen en gedichten. Die zijn pas in 1955 gebundeld en uitgegeven onder de titel Met n oaln Màester biej n Heard (Enschede, Van der Loeff, 1955. 388 blz.). Het is “de moeite waard deze artikelen voor het nageslacht te bewaren om de folkloristische bijzonderheden, die zijn vermeld, de historische gegevens, welke waardevol zijn en in het bijzonder om de taal, waarin zij geschreven zijn.” (G. Nieuwenhuis in het voorwoord).

Jan Zandbergen (Rijssen, 1938) is vooral bekend door zijn limericks in het Rijssens Nieuwsblad. Hij schreef samen met Harm Agteresch en Herman Rosink de teksten voor de Riessense Revue. Vroegere verhalen en gedichten zijn opgenomen in De Moespot. Sinds 2010 publiceert Zandbergen regelmatig in de Niejen Bodbreef ; ’t blad van de Kreenk vuur de Twentse Sproak