Over de taal van
Giethoorn (Gieteren)

De taal van Giethoorn: Noordwest-Overijssels Stellingwerfs

Giethoorn ligt op de streektaalkaart van Nederland uit de Bosatlas in het gebied waar een variant van het Nedersaksisch wordt gesproken die Stellingwerfs genoemd wordt. Het Stellingwerfs wordt niet alleen gesproken in het Friese gebied Oost- en Weststellingwerf, maar ook in aangrenzend Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe. In Vollenhove wordt geen Stellingwerfs maar Sallands gesproken.

Het sjibbolet voor het Stellingwerfs is: et waeter klaetert tegen de glaezen, soms nog uitgebreid met: dat et daevert. De èè, in het Stellingwerfs als ae gespeld, in woorden die in het Nederlands een aa hebben, is dus bijzonder kenmerkend voor deze taal.

In Vollenhove en andere Sallandse taalvarianten wordt in deze woorden een ää gehoord, dat is een klank die het midden houdt tussen een aa en een èè.

Giethoorn ligt niet in het gebied waar jum of jim (= jullie) wordt gezegd.

De streektaalsprekers in bijv. Steenwijkerwold en Oldemarkt, en natuurlijk in de Stellingwerven over de Friese grens, zeggen jum of jim, bijvoorbeeld in het volgende zinnetje (uit Oldemarkt):

Emmen jum die ond an zien koemen deur die plassen regenwaeter?

‘Hebben jullie die hond aan zien komen door die plassen regenwater?

 In het Gieters luidt deze zin:

Eb ie die ond zien an koemen stappen deur die waeterpoelen?

Voor ‘jullie’ wordt hier dus ie gebruikt, maar ook wel: ie mit ’n aander.

Wat voor Giethoorn even goed geldt als voor Oldemarkt, is dat de klank h ontbreekt.

Lees hier het hele artikel over het Gieters.